Söyleşiye, 25. Dönem Kayseri Milletvekili, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Havva Talay Çalış konuşmacı olarak katıldı.
Sabancı Kültür Sitesi’nde düzenlenen etkinliğe, Rektör Prof. Dr. Mustafa Çalış, 25. Dönem Kayseri Milletvekili Ahmet Doğan, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Murat Borlu, Genel Sekreter Murat Yenisu, fakülte dekanları, KAÇAUM Müdürü Prof. Dr. Asuman Gölgeli, genel sekreter yardımcıları ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
Etkinliğin açılış konuşmasını yapan KAÇAUM Müdürü Prof. Dr. Asuman Gölgeli, merkez faaliyetleri hakkında bilgiler verdi.
Rektör Prof. Dr. Mustafa Çalış da konuşmasında, kadının siyasetteki önemine dikkat çekti.
Rektör Çalış, “5 Aralık 1934 tarihinde kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesiyle birlikte kadınlarımız aktif siyasette yer alma imkânı bulurken, o tarihten bugüne yapılan seçimlere baktığımızda erkeklere nazaran siyasette temsil oranlarının düşük olduğunu görmekteyiz. Türk kadını seçme ve seçilme hakkını birçok Avrupa ülkesinden daha önce kazanmış ve siyasal haklar alanında önemli kazanımlar elde etmiştir. Türk kadınının siyasette daha az temsil edilmesinin, kadınlarımızın siyaseti daha az tercih etmesinde elbette birçok neden bulunmaktadır. Fakat önemli olan bu nedenlerin incelemesini iyi yapmak ve kadınlarımızın siyasette daha aktif olmalarının yolunu açmaktır. Bunda başta siyasi partiler olmak üzere, sivil toplum kuruluşlarına, medyaya ve topluma büyük görev düşmektedir. Ülkü nüfusunun yüzde 49,8’ini oluşturan kadınlarımız, her alanda başarılı oldukları gibi, fırsat tanındığında ve önleri açıldığında siyasette de hak ettiği yere geleceklerine inanmaktayım” diye konuştu.
Açılış konuşmalarının ardından söyleşiye geçildi.
Söyleşide, 25. Dönem Kayseri Milletvekili, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Havva Talay Çalış, siyasette kadının yeri ve rolünü anlattı.
Eski Türklerde Kadının Siyasi Yeri, Dinimizde Kadının Siyasi Yeri, Kurtuluş Savaşında Kadınımız, Dünyada Siyasette Kadın, Avrupa’da Siyasette Kadın, TBMM’de Kadın, Kadınların Engelleri ve Çözüm Çabaları konu başlıkları altında bilgiler veren Doç. Dr. Havva Talay Çalış, “Dünyada ilk kez kadınlara seçme ve seçilme hakkının 1893 yılında Yeni Zelanda da, 1902 yılında ise Avustralya da verilmiştir. Finlandiya, 1906'da kadınlara oy hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi olmuştur. 1907 yılında 19 kadın milletvekili meclise girmeyi başarmıştır. Bolşevik Devrimi ile birlikte, 1917’de Rusya ve eski Sovyet cumhuriyetlerinden bir kısmında da kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde ettiler. Bu hak 1918 yılı genel seçimlerinde ilk defa kullanıldı. Almanya'ya 12 Kasım 1918'de kadınlara da seçme ve seçilme hakkının verilmesi için ilk adımı attı. Yapılan ilk seçimde meclise 37'si kadın 432 milletvekili girmiştir. Türkiye'de kadınlara, 1930 yılında, 1580 sayılı yasa ile kadınlara ilk kez belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Kadınlar, 26 Ekim 1933 yılında çıkartılan 2349 sayılı kanunla da kadınlar, köy ihtiyar heyetlerine ve muhtarlığa seçme ve seçilme haklarını elde ettiler. Kadınlara dönük siyasi hakların son halkasını da 5 Aralık 1934 yılında çıkartılan kanun oluşturmuştur. Bu kanunla, 22 yaşını bitiren kadın-erkek her vatandaşa milletvekili seçme ve 30 yaşını bitiren kadın-erkek her vatandaşa milletvekili seçilme hakkı tanındı. 8 Şubat 1935 seçimlerinde ilk kez seçilme hakkını da kullanan kadınlar, TBMM'de 18 kadın milletvekili ile temsil edildiler” dedi.
Türk kadınının birçok Avrupa ülkesinden daha önce seçme ve seçilme hakkı kazanmasına rağmen siyasette temsil oranının düşük olmasında çeşitli engeller bulunduğunun altını çizen Doç. Dr. Havva Talay Çalış, bu engelleri ise şöyle özetledi: “Kadınlar için siyasette engellerin başında eğitim gelmektedir. Kız çocuklarının eğitimine ilk orta ve yüksekokul eğitimlerine önem vermemiz gerekiyor. Eğitimin yanında sosyo-ekonomik ve psikolojik engeller, ekonomik zayıflık, aile içi eş ve anne olarak sorumlulukları, kadın istihdam oranının azlığı, medya, kitle iletişim araçları, siyasi engeller de kadınlarımızın siyasette aktif rol almalarını engellemektedir.
Çözüm çabalarında ise öncelikle toplum bilinçlendirmelidir. Siyasi parti başkanları, merkez karar yürütme organları tarafından kadınlara asgari kota uygulaması getirilebilir. Partilerde aktif çalışan kadınlarımız yüreklendirilmelidir. Siyasi alanda eğitime kadın hemcinslerimiz özendirilmeli, cesaretlendirilmelidir Kadın sivil toplum kuruluşları artırılmalıdır. Kadın-Erkek eşitliğinin sadece hukuk anlamında değil, eğitimde, istihdamda, siyasette, sporda, sanatta, her alanda olması gerekir. Anadolu’da kadının üstesinden gelemeyeceği iş yoktur. Kadınlar güçlü olursa, aile ve Türkiye güçlü olur. Kadınların siyasette daha çok yer alması, siyaseti de güzelleştirir. Siyasete kadın eli daha fazla değmelidir. Bu konuda en büyük görev kadınlardan çok erkeklere ve ailelere düşmektedir. TBMM’de, orduda, işte, okulda her alanda hemcinslerimize öncelikle bizler daha fazla destek vermeliyiz. Tüm kadın kardeşlerimin Dünya Kadın Hakları Günü’nü kutluyor, katılımlarınızdan dolayı hepinize teşekkür ediyorum. Kadınların hayatın her alanında daha güçlü bir şekilde yer alması dileğiyle hepinize saygılarımı sunuyorum” diye konuştu.
Söyleşinin ardından Doç. Dr. Havva Talay Çalış, salondakilerin sorularını yanıtladı.
Etkinlik, Doç. Dr. Havva Talay Çalış’a, Rektör Prof. Dr. Mustafa Çalış’ın plaket, KAÇAUM Müdürü Prof. Dr. Asuman Gölgeli’nin ise çiçek takdiminin ardından sona erdi.
